نقشهبرداری زیرسطحی نقش کلیدی در حفظ ایمنی مسیرهای کشتیرانی، شناسایی منابع زیرآبی، پایش فرسایش سواحل و بازرسی زیرساختهایی مانند خطوط لوله و کابلهای دریایی دارد. با این حال، روشهای سنتی نقشهبرداری همواره با چالشهایی نظیر هزینه بالا، صرف زمان زیاد و محدودیتهای ناشی از عمق و شفافیت آب همراه بودهاند.
امروز، با پیشرفت فناوری، این حوزه وارد مرحلهای تازه شده است. ترکیب شناورهای سطحی بدون سرنشین (USV) با سونارهای چندپرتویی (MBES)، دقت و سرعت نقشهبرداری زیرسطحی را به سطحی بیسابقه رسانده است. این فناوری قادر است نقشههای سهبعدی با وضوح بالا از بستر دریا تولید کند و گامی بزرگ در جهت تحول این صنعت و حفاظت پایدار از اقیانوسها محسوب میشود.
در یک پروژه اخیر، استفاده از HydroBoat 1500 USV همراه با HydroBeam M4 MBES توانست نقشههای دقیق از مسیر آبی کلیدی تهیه کند؛ دادههایی که برای نگهداری مسیرها و مدیریت عبور ایمن کشتیها اهمیت حیاتی دارند. طراحی بدنه Trimaran این شناور پایداری فوقالعادهای فراهم میکند و حتی در صورت خرابی بخشی از موتور، عملیات بدون وقفه ادامه مییابد.
روشهای سنتی در چنین مناطقی چندان کارآمد نیستند، زیرا به کشتیهای بزرگ با تجهیزات پیچیده نیاز دارند که بیشتر برای آبهای عمیق مناسباند. به همین دلیل، تیم پروژه از سامانه مولتی بیم قابلحمل نصبشده روی شناور HydroBoat 1500 ساخت شرکت SatLab استفاده کرد. این شناور بهطور ویژه برای نقشهبرداری چندپرتویی طراحی شده و با بدنه Trimaran سهبدنهای خود، پایداری فوقالعادهای را در آب فراهم میکند. حتی در صورت از کار افتادن دو موتور، موتورهای باقیمانده قادر به ادامه حرکت هستند و عملیات را بدون توقف پیش میبرند.
HydroBoat 1500 به همراه سونار چندپرتویی HydroBeam M4 عملکرد چشمگیری را از خود نشان داد. این سامانه امکان جمعآوری سریع و خودکار دادهها را فراهم کرد و در عین حال، با کاهش نیاز به حضور نیروی انسانی در مناطق خطرناک، ایمنی عملیات را به میزان چشمگیری افزایش داد. دادههای جمعآوریشده با استفاده از نرمافزار تخصصی SLHydro پردازش و تحلیل شدند تا نقشههایی دقیق از بستر آبراه تهیه شود.
نتیجه این پروژه، تولید نقشههای با وضوح بسیار بالا از بستر آبراه کلیدی موردنظر بود. این نقشهها تصویری شفاف و قابل اعتماد از پستیوبلندیهای زیرآب ارائه دادند که برای برنامههای نگهداری آینده اهمیت فراوانی دارد. بررسیهای کالیبراسیون نیز نشان داد سامانه HydroBeam M4 با استانداردهای دقت کلاس A سازمان بینالمللی هیدروگرافی (IHO) مطابقت کامل دارد و دقت دادهها را تضمین میکند.
شناور HydroBoat 1500 با طراحی خاص moon pool و پایه نصب ضدآب خود، علاوه بر پشتیبانی از سیستم M4، امکان ادغام با سایر سامانههای چندپرتویی را نیز دارد. همچنین قابلیت نصب حسگرهای دیگری مانند ADCP و Side Scan Sonar روی آن وجود دارد که باعث میشود این شناور برای طیف گستردهای از عملیات نقشهبرداری و پایش زیرسطحی قابل استفاده باشد.
این پروژه نشان داد که ترکیب فناوریهای USV و MBES میتواند دادههایی با کیفیت بالا برای انجام وظایف حیاتی مانند نگهداری مسیرهای آبی، عبور ایمن کشتیها و مدیریت مسیرهای ناوبری فراهم کند. بهطور کلی، ادغام این دو فناوری گامی بزرگ در پیشرفت نقشهبرداری زیرآبی محسوب میشود؛ ترکیبی توانمند که بهرهوری، ایمنی و دقت را افزایش داده و درک عمیقتری از دنیای زیرآب و مدیریت پایدارتر منابع اقیانوسی ارائه میدهد.
